सरस्वती रहस्य उपनिसद
अखण्ड निर्विकल्पं तद्रमचान्द्र पदं भजे
ॐ वनमे मनसि प्रतिस्थित
मनो मे वाचि प्रतिस्थितं
अविरविर्म एधि वेदस्य म अनिस्थः
स्र्तं मे म प्रहासीः अनेनधितेनहोरत्रन्सन्दधमि
रतं वदिष्यामि सत्यं वदिष्यामि
तन्मामवतु तद्वक्तारमवतु
अवतु मामवतु वक्तारमवतु वक्तारं
om santih santih santih
harih om
रषयो ह वै भगवन्तमस्वलयनं संपूज्य पप्रच्छुः
केनोपायेन तज्ज्ञानं तत्पदर्थवभसकं
यदुपसनाय
तत्त्वं जानासि भगवन्वद 1
सरस्वतिदसस्लोक्य सर्चा बिजमिस्राय
स्तुत्वा जप्त्वा परम् सिद्धिमलभं मुनिपुङ्गवः 2
रस्याः उचुः
कथं सारस्वतप्राप्तिः केन ध्यानेन सुव्रत
महासरस्वती येन तुस्त भगवति वद 3
स होवचास्वलयनः
अस्य श्रिसरस्वतिदसस्लोकिमहमन्त्रस्य
अहमस्वलयन र्सीः
अनुष्टुप् छन्दः
श्रिवगिस्वरी देवता
यद्वागिति बीजं
देवीं वचामिति
सक्तिः
ॐ प्राणो देवीति कीलकं
विनियोगस्तत्प्रित्यर्थे
श्रद्धा
मेधा
प्रज्ञा धारण वाग्देवता महासरस्वतित्येतैरन्गन्यसः
निहरहरघनसरसुधकरभम्
कल्यनदं कनकचंपकदमभुसं
उत्तुन्गपिनकुचाकुम्भमनोहरन्गीं
वाणीं नमामि मनसा वचास विभूत्यै 1
ॐ प्राणो देवित्यस्य मन्त्रस्य भरद्वाज र्सीः
गायत्री छन्दः
श्रिसरस्वति देवता
प्रणवेन
बिजसक्तिः कीलकं
इस्तर्थे विनियोगः
मन्त्रेण न्यासः
य वेदन्तर्थतत्त्वैकस्वरुप परमार्थतः
नमरुपत्मना व्यक्त स मम पातु सरस्वती 1
ॐ प्राणो देवी सरस्वती वजेभिर्वजेनिवति
धीनामवित्र्यवतु 1
अ नो दिव इति मन्त्रस्य अत्रिर्र्सीः
त्रिस्तुप् छन्दः
सरस्वती देवता
ह्रीमिति बिजसक्तिः कीलकं
इस्तर्थे
विनियोगः
मन्त्रेण न्यासः
य साङ्गोपाङ्ग वेदेषु चातुर्स्वेकैव गीयते
अद्वैत ब्रह्मणः सक्तिः स मम पातु सरस्वती
हरिं अ नो दिवो बर्हतः पर्वतादा
सारस्वतi यजतागं तु यज्ञं
हवं देवी जुजुसन घर्ताची
सग्मं नो वचामुसति स्रुनोतु 2
pavaka na iti mantrasya
madhucchanda rsih
gayatri chandah
sarasvati devata
shrimiti bijasaktih kilakam
istarthe viniyogah
mantrena nyasah
ya varnapadavakyarthasvarupenaiva vartate
anadinidhanananta sa mam patu sarasvati
shrim pavaka nah sarasvati vajebhirvajinivati
yajnam vastu dhiya vasuh
3
codayatriti mantrasya madhucchanda rsih
gayatri chandah
sarasvati devata
blumiti bijasaktih kilakam
mantrena nyasah
adhyatmamadhidaivam ca devanam samyagisvari
pratyagaste vadanti ya sa mam patu sarasvati
blum codayitri sunrtanam cetanti sumatinam
yajnam dadhe sarasvati 4
maho arna iti mantrasya
madhucchanda rsih
gayatri chandah
sarasvati devata
sauriti bijasaktih
kilakam
mantrena nyasah
antaryamyatmana visvam trailokyam ya niyacchati
rudradityadirupastha yasyamavesyatam punah
dhyayanti sarvarupaika sa mam patu sarasvati
sauh maho arnah sarasvati pracetayati ketuna
dhiyo visva virajati 5
catvari vagiti mantrasya ucathyaputro dirghatama rsih
tristup chandah
sarasvati devata
aimiti bijasaktih
kilakam
mantrena nyasah
ya pratyagdrstibhirjivairvyajyamananubhuyate
vyapini jnaptirupaika sa mam patu sarasvati
aim catvari vak parimita padani
tani vidurbrahmana ye manisinah
guha trini nihita nengayanti
turiyam vaco manusya vadanti 6
yadragvadantiti mantrasya bhargava rsih
tristup chandah
sarasvati devata
klimiti bijasaktih kilakam
mantrena nyasah
namajatyadimirbhedairastadha ya vikalpita
nirvikalpatmana vyakta sa mam patu sarasvati
klim yadvagvadantyavicetanani
rastri devanam nisasada mandra
catasra urjam duduhe payamsi
kva svidasyah paramam jagama 7
devim vacamiti mantrasya bhargava rsih
tristup chandah
sarasvati devata
sauriti bijasaktih kilakam
mantrena nyasah
vyaktavyaktagirah sarve vedadya vyaharanti yam
sarvakamadugha dhenuh sa mam patu sarasvati
sauh devim vacamajanayanta
devasta visvarupah pasavo vadanti
sa no mandresamurjam duhana
dhenurvagasmanupasustutaitu 8
uta tva iti mantrasya brhaspatirrsih
tristupchandah
sarasvati devata
samiti bijasaktih kilakam
mantrena nyasah
yam viditvakhilam bandham nirmathyakhilavartmana
yogi yati param sthanam sa mam patu sarasvati
sam uta tvah pasyanna dadarsa vacamuta tvah
srnvanna srnotyenam
uto tvasmai tanvam 1 visasre
jayeva patya usati suvasah 9
ambitama iti mantrasya grtsamada rsih
anustup chandah
sarasvati devata
aimiti bijasaktih kilakam
mantrena nyasah
namarupatmakam sarvam yasyamavesya tam punah
dhyayanti brahmarupaika sa mam patu sarasvati
aim ambitame naditame devitame sarasvati
aprasasta iva smasi prasastimamba naskrdhi
10
caturmukhamukhambhojavanahamsavadhurmama
manase ramatam nityam sarvasukla sarasvati 1
namaste sarade devi kasmirapuravasini
tvamaham prarthaye nityam vidyadanam ca dehi me 2
aksasutrankusadhara pasapustakadharini
3
kambukanthi sutamrosthi sarvabharanabhusita
mahasarasvati devi jihvagre sannivisyatam
4
ya sraddha dharana medha vagdevi vidhivallabha
bhaktajihvagrasadna samadigunadayini
5
namami yamininathalekhalankrtakuntalam
bhavanim bhavasantapanirvapanasudhanadim
6
yah kavitvam niratankam bhaktimukti ca vanchati
so'bhyaircyainam dasaslokya nityam stauti sarasvatim
7
tasyaivam stuvato nityam samabhyarcya sarasvatim
bhaktisraddhabhiyuktasya sanmasatpratyayo bhavet
8
tatah pravartate vani svecchaya lalitaksara
gadyapadyatmakaih sabdairaprameyairvivaksitaih
9
asruto budhyate granthah prayah sarasvatah kavih
ityevam niscayam viprah sa hovaca sarasvati
10
atmavidya maya labdha brahmanaiva sanatani
brahmatvam me sada nityam saccidanandarupatah
11
prakrtitvam tatah srstam sattvadigunasamyatah
satyamabhati cicchaya darpane pratibimbavat
12
tena citpratibimbena trividha bhati sa punah
prakrtyavacchinnataya purusatvam punasca te
13
suddhasattvapradhanayam mayayam bimbito hyajah
sattvapradhana prakrtirmayeti pratipadyate
14
sa maya svavasopadhih sarvajnasyesvarasya hi
vasyamayatvamekatvam sarvajnatvam ca tasya tu
15
sattvikatvatsamastitvatsaksitvajjagatamapi
jagatkartumakartum va canyatha kartumisate
16
yah sa isvara ityuktah sarvajnatvadibhirgunaih
saktidvayam hi mayaya viksepavrttirupakam
17
viksepasaktirlingadibrahmandantam jagatsrjet
antardrgdrsyayorbhedam bahisca brahmasargayoh
18
avrnotyapara saktih sa samsarasya karanam
saksinah purato bhatam lingadehena samyutam
19
citicchaya samavesajjivah syadvyavaharikah
asya jivatvamaropatsaksinyapyavabhasate
20
avrtau tu vinastayam bhede bhate'payati tat
tatha sargabrahmanosca bhedamavrtya tisthati
21
ya saktistvadvasadbrahma vikrtatvena bhasate
atrapyavrtinasena vibhati brahmasargayoh
22
bhedastayorvikarah syatsarge na brahmani kvacit
asti bhati priyam rupam nama cetyamsapancakam
23
adyatrayam brahmarupam jagadrupam tato dvayam
apeksya namarupe dve saccidanandatatparah
24
samadhim sarvada kuryadhrdaye vatha va bahih
savikalpo nirvikalpah samadhirdvividho hrdi
25
drsyasabdanubhedena sa vikalpah punardvidha
kamadyascittaga drsyastatsaksitvena cetanam
26
dhyayeddrsyanuviddho'yam samadhih savikalpakah
asangah saccidanandah svaprabho dvaitavarjitah
27
asmitisabdaviddho'yam samadhih savikalpakah
svanubhutirasavesaddrsyasabdadyapeksituh
28
nirvikalpah samadhih syannivatasthitadipavat
hrdiva bahyadese'pi yasminkasmimsca vastuni
29
samadhiradyasanmatrannamarupaprthakkrtih
stabdhibhavo rasasvadattrtiyah purvavanmatah
30
etaih samadhibhih sadbhirnayetkalam nirantaram
dehabhimane galite vijnate paramatmani
yatra yatra mano yati tatra tatra paramrtam
31
bhidyate hrdayagranthischidyante sarvasamsayah
ksiyante casya karmani tasmindrste paravare
32
mayi jivatvamisatvam kalpitam vastuto nahi
iti yastu vijanati sa mukto natra samsayah
33
om vanme manasi pratisthita
mano me vaci pratisthitam
aviravirma edhi
vedasya ma anisthah
srtam me ma prahasih
anenadhitenahoratransandadhami
rtam vadisyami
satyam vadisyami
tanmamavatu
tadvaktaramavatu
avatu mamavatu vaktaramavatu vaktaram
iti sarasvatirahasyopanisatsamapta
No comments:
Post a Comment